4 เสาหลัก Soft Power ไทย ก้าวใหม่จาก OKMD ดนตรี หนังสือ แฟชั่น Wellness

เมื่อเร็ว ๆนี้ ดร.ทวารัฐ สูตะบุตร ผู้อำนวยการสำนักงานบริหาร และพัฒนาองค์ความรู้ (องค์การมหาชน) หรือ OKMD ได้ให้สัมภาษณ์ถึงแผนการพัฒนา Soft Power ของไทย ซึ่งมีความน่าสนใจในหลาย ๆ ประเด็น โดยเฉพาะความมุ่งมั่นในการขับเคลื่อน Soft Power เพื่อการเสริมสร้างการเรียนรู้ตลอดชีวิต ซึ่งครอบคลุมทุกเพศ ทุกวัย

โดยดร.ทวารัฐ ได้กล่าวว่า ในปีงบประมาณ 2568 OKMD ได้เข้าร่วมสนับสนุนนโยบายรัฐบาลด้าน Soft Power เป็นครั้งแรก ผ่านโครงการสำคัญในสองสาขา คือ ดนตรี และ หนังสือ โดยโครงการ Talent Everywhere โดย มุ่งพัฒนาทักษะอุตสาหกรรมดนตรีใน 10 พื้นที่ทั่วประเทศ พร้อมจัดทำหลักสูตรออนไลน์ The Artist’s Journey ที่ช่วยให้ผู้สนใจเข้าถึงความรู้ได้ง่ายขึ้น มีผู้เข้าร่วมกว่า 1,500 คน เกินกว่าเป้าหมายที่วางไว้ ขณะที่ในสาขาหนังสือ มีโครงการ One Book One City การจัด TK Book Fair หลักสูตร “หนังสือไทยสู่ตลาดโลก” และสื่อองค์ความรู้ The KOMMON เพื่อส่งเสริมการอ่านและพัฒนาบุคลากรด้านอุตสาหกรรมหนังสือให้ครบวงจร นอกจากนี้ ยังมีโครงการต่อเนื่อง ได้แก่ มหานครแห่งการเรียนรู้ผ่าน AI ที่พัฒนาฐานข้อมูลวิจัยและระบบจัดการข้อมูลอัจฉริยะ และ OKMD Playground ซึ่งปีนี้ได้ต่อยอดเป็นต้นแบบ Senior Playground สำหรับผู้สูงอายุ

สำหรับปีงบประมาณ 2569 ดร.ทวารัฐ ก็ย้ำว่า OKMD มุ่งมั่นที่จะขยายการขับเคลื่อน Soft Power ครอบคลุม 4 สาขาหลัก ได้แก่ ดนตรี หนังสือ แฟชั่น และ Wellness โดยในสาขาดนตรี จะมุ่งเน้นพัฒนาเยาวชนระดับอุดมศึกษา จัดทำหลักสูตรเฉพาะทางด้านดนตรีสากล 4 หลักสูตร ตั้งเป้าพัฒนาคนกว่า 8,000 คน และเพิ่มพื้นที่ Busking Area ไม่น้อยกว่า 10 แห่ง ส่วนสาขาหนังสือ จะเน้นการสร้างธุรกิจดิจิทัล เช่น e-Books, Audiobooks, AR/VR พร้อมอบรมผู้ประกอบการ ≥ 1,000 คน สาขาแฟชั่น มุ่งพัฒนาศักยภาพประชาชนผู้สนใจประกอบอาชีพในอุตสาหกรรมแฟชั่น จำนวน 4,500 คน ในทุกภูมิภาค8 พื้นที่ พร้อมจัดเวทีสร้างแรงบันดาลใจ และหลักสูตรออนไลน์ ขณะที่สาขา Wellness จะผลักดันให้ไทยเป็นศูนย์กลางระดับโลกด้วยหลักสูตร อบรม และสื่อประชาสัมพันธ์ในวงกว้าง

ควบคู่กันนั้น มิวเซียมสยามจะมีการปรับปรุงโครงสร้างพิพิธภัณฑ์ภายใต้แนวคิด Universal Design เพื่อรองรับผู้พิการ ผู้สูงอายุ และผู้มีข้อจำกัดทางร่างกาย พร้อมปรับปรุงสิ่งแวดล้อมโดยรอบให้เป็นมิตรต่อธรรมชาติและพลังงาน

ส่วน TK Park ได้งบประมาณใหม่เพื่อพัฒนา TK Digital Platform เชื่อมโยงเครือข่าย 30 แห่งในรูปแบบ One Stop Service​ ด้าน สนามเด็กเล่นสร้างสรรค์ (Playground) OKMD ได้พัฒนาขึ้นเป็นพื้นที่เรียนรู้ที่เน้นการสร้างทักษะ 4C ได้แก่ Critical Thinking, Collaboration, Creativity และ Communication รวมถึงทักษะชีวิต (Life Skills) โดยนำแนวคิด Brain-based Learning (BBL) จากต่างประเทศมาปรับใช้ในบริบทไทย เพื่อสร้างระบบนิเวศการเรียนรู้ตลอดชีวิตที่เกิดขึ้นนอกห้องเรียนและใช้ได้ทุกช่วงวัย

ในส่วนของ ศูนย์การเรียนรู้แห่งชาติ (NKC) ที่ถนนราชดำเนินกลาง ได้ลงนามสัญญาก่อสร้างแล้วตั้งแต่กรกฎาคม 2568 คาดว่าจะแล้วเสร็จในปี 2571 โดยจะเป็น People Space ที่เชื่อมโยงภูมิปัญญาไทยกับองค์ความรู้สมัยใหม่ เปิดโอกาสให้ประชาชนเข้าถึงข้อมูลที่จำเป็น ส่งเสริมการเรียนรู้และความคิดสร้างสรรค์ อีกทั้งยังเป็น Landmark การเรียนรู้แห่งใหม่ของกรุงเทพฯ

ที่น่าสนใจไปกว่านั้น OKMD ได้เตรียมความพร้อมให้กับคนรุ่นใหม่ โดยได้ดำเนินโครงการ NextGen Skills ตั้งแต่ปี 2566–2567 มุ่งบ่มเพาะทักษะสำคัญในสามด้าน ได้แก่ การสร้างสรรค์นวัตกรรม (Creative & Innovation) การเรียนรู้ดิจิทัล (Digital Learning) และทักษะทางการเงิน (Financial Literacy) พร้อมบูรณาการองค์ความรู้ด้าน Digital Learning, Financial Literacy และ Neuroscience
เข้าด้วยกัน เพื่อสร้างเยาวชนที่มีความคิดสร้างสรรค์ วินัยทางการเงิน และมีความเข้าใจตนเองบนฐานวิทยาศาสตร์สมอง

“การที่ OKMD มุ่งพัฒนา 4 สาขา Soft Power หลักในปี 2569 ได้แก่ ดนตรี หนังสือ แฟชั่น และ Wellness เนื่องจากไทยมีศักยภาพสูงในด้านนี้ โดยอยู่ในอันดับ 40 จาก 193 ประเทศทั่วโลก (ข้อมูลจาก NIA) จุดแข็งอยู่ที่วัฒนธรรม มรดก และผู้คน ซึ่งสะท้อนออกมาในสี่มิติ คือ เศรษฐกิจ(สร้างรายได้และการลงทุน) สังคม (เสริมอัตลักษณ์และคุณภาพชีวิต) วัฒนธรรม (อนุรักษ์และเชื่อมโยงนวัตกรรม) และ ยุทธศาสตร์–ภูมิรัฐศาสตร์ (เพิ่มบทบาทไทยบนเวทีโลกและเป็นเครื่องมือทางการทูต) โดย OKMD มีความเชี่ยวชาญในการจัดการองค์ความรู้ (KM) และการสร้างเครือข่ายภาคี จึงถูกเลือกเป็นกลไกหลักในการดำเนินงาน

ในเชิงกลยุทธ์ OKMD มีเป้าหมายสองด้าน คือ เศรษฐกิจ (เพิ่มมูลค่าจากการเรียนรู้และนวัตกรรม) และ สังคม (สร้างระบบนิเวศการเรียนรู้ตลอดชีวิต) โดยใช้กระบวนการ Knowledge Management (KM) ได้แก่ การสร้างและจัดการองค์ความรู้ (Acquisition & Creation) การจัดเก็บข้อมูลให้เข้าถึงง่าย (Storing) และการถ่ายทอด–เผยแพร่ความรู้​(Transfer/Distribution) ผ่าน TK Park และมิวเซียมสยาม พร้อมขยายสู่ต่างจังหวัดเพื่อลดความเหลื่อมล้ำ

“ตลอดปีที่ผ่านมา OKMD ยังสร้างความร่วมมือกับหน่วยงานภาครัฐ เอกชน และภาคประชาชนอย่างต่อเนื่อง ในปี 2568 ได้ร่วมกับ สำนักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล (สพร.) และ สำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ (สศส.) ในการพัฒนาโครงการด้านหนังสือและดนตรี และในปี 2569 จะขยายความร่วมมือสู่ทั้งสี่สาขา โดยเพิ่มพันธมิตรใหม่ เช่น สถาบันพัฒนาอุตสาหกรรมสิ่งทอ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องอื่น ๆ” ดร.ทวารัฐ ย้ำ

และสิ่งที่เราเห็นถึงบทบาทสำคัญของ OKMD อีกอย่างในการสนับสนุนประชาชน นักพัฒนา และผู้ประกอบการไทย คือ การสร้างโมเดลการเรียนรู้ครบวงจร ต้นน้ำ–กลางน้ำ–ปลายน้ำ เริ่มจากการสร้างองค์ความรู้ร่วมกับเครือข่าย (ต้นน้ำ) เปิดการเรียนรู้ผ่านแพลตฟอร์มออนไลน์และกิจกรรมเชิงปฏิบัติ (กลางน้ำ) และ การนำความรู้ไปใช้จริงเพื่อพัฒนาตนเองและถ่ายทอดต่อในสังคม (ปลายน้ำ) ซึ่งครอบคลุมทุกกลุ่มเป้าหมายและเป็นหัวใจในการผลักดัน Soft Power ของไทยให้ก้าวสู่เวทีโลก อย่างแท้จริง